آدم

آدم از نگر قرآن نخستین انسانی است که خداوند آفریده است.

از آنجا که چگونگی بوجود آمدن برای انسان همواره پرسش بزرگی بوده است و دین موذیانه حفره ها را در دانش پر میکند،‌ تقریبا تمام ادیان توضیحاتی برای باورمندان در این مورد آورده اند. به این باورها اساطیر آفرینش گفته میشود. ولی بسیاری مردم عامی خیال میکنند که واقعا حضور بشر روی زمین اینگونه آغاز شده است که اولین انسانی توسط خدا افریده شده است و این انسان پس از گذراندن داستانهایی بی معنی ناگهان به دستور خداوند روی زمین سبز شده است.

از آنجا که آدم در قرآن نخستین انسان است، اگر نخستین انسانی وجود نداشته باشد آنگاه آدم یک افسانه است و حقیقت تاریخی ندارد. آنگاه میتوان نتیجه گرفت که قرآن کتابی الهی نیست چون در آن خطایی آشکار وجود دارد. حال آیا انسان نخستینی وجود دارد؟‌ از نظر خردگرایان (خردگرایی چیست) تنها پاسخ معتبر به پرسشهایی از این دست که به درک محیط پیرامون،‌ از جمله حال و گذشته آن ارتباط دارد دانش (علم چیست) است.

دانش در مورد چگونگی بوجود آمدن انسان چه میگوید؟‌ دو شاخه مرتبط با این موضوع در علوم تجربی زیست‌شناسی و در علوم انسانی انسان‌شناسی هستند. در هیچ یک از دانشگاه های دنیا مگر در مدارس دینی اسلامی یا حوزه ها که گاهی بیشرمانه نامشان در کنار نام دانشگاه آورده میشود، در هیچ دانشکده زیست شناسی ای هیچ استادی هنگامی که میخواهد چگونگی بوجود آمدن حیات را برای دانش آموزان توضیح بدهد از آنچه قرآن در مورد آفرینش میگوید، آنچه میتوان به درستی آنرا فرضیه «فوت و گِل» خوانده استفاده نمیکند. نظریه رایج در زیست شناسی در همه جای دنیا فرگشت (تکامل) است.

  • فرگشت چیست؟،‌ نوشتاری است که تلاش میکند مخاطب را با ابتدایی ترین مفاهیم مرتبط با فرگشت (تکامل) آشنا کند. میتوان گفت فرگشت اصلی ترین پایه زیست شناسی امروز است. فهم زیست شناسی بدون فهم فرگشت ممکن نیست،‌ از این رو در همه دانشگاه های جهان، فرگشت معمولا بخش مهمی از نخستین واحد زیست شناسیست. اما بسیاری از مردم باورهای مسخره ای راجع به فرگشت دارند و این باورها از روی نادانیست. این نوشتار به اعتراضات و کج فهمی های رایج پیرامون فرگشت نیز میپردازد. اینکه موجودات چگونه بوجود آمده و می‌آیند و خواهند آمد موضوع و پرسش مهم و جالبیست، از بزرگترین پرسشها در زندگی انسان و از دیرینه ترین پرسشهاست. تلاش این نوشتار معرفی پاسخ علم به این پرسش برای کسانی که با آن آشنایی ندارند است.
  • بنیاد و شالوده حیات، حیات چگونه آغاز میشود؟، فرگشت به توضیح تغییر حیات میپردازد نه به منشاء‌ حیات. برای اینکه موجودات آنگونه که فرگشت شرح میدهد بوجود آمده باشند و تکامل پیدا کنند ابتدا لازم است حیات، دستکم بصورت میکروسکوپی بوجود آمده باشد. این نوشتار توضیح میدهد که از نگر علمی چگونه میتواند بوجود آمده باشد.

خداباوران مسیحی از زمان حیات داروین کاشف تکامل، تا امروز که تصویر او بر پولهای رسمی کشور زادگاهش انگلیس است،‌ با این نظریه دشمنی ورزیده اند. آنها معتقد به خلقت ناگهانی انسان و جانداران هستند در حالی که تکامل میگوید موجودات ناگهان بوجود نیامده اند و همیشه به شکلی که امروز هستند نیز نبوده اند بلکه با توجه به عوامل ژنتیکی و محیطی همواره در حال تغییر و تکاملند. اینطور نبوده است که خداوند اراده کند و کن فیکون شود و اسب و شتر و الاغ و حضرت آدم و زن بچه اش از آسمان ناگهان روی کره زمین بریزند.

تا اینکه در چند سال گذشته کلیسای کاتولیک رسما این نظریه را پذیرفت. مسیحیان و حتی پاپ ژان دوم پیش از مرگش گفته بود که داستان خلقت انجیل لازم نیست حقیقت داشته باشد تنها میتواند یک داستان آموزنده باشد. برای من بسیار شگفت انگیز است که چرا مقاومت مشابهی علیه تکامل از جانب اسلامگرایان و ملایان دیده نمیشود. از جانب دیگر روحانیون مسلمان بخصوص آخوندهای خودمان از دنیا بسیار عقبند و هنوز شاید احساس خطر نکرده اند چون در خوابند و نمیدانند دنیا دست کیست،‌ مرز دنیای بسیاری از آنان برابر با مرزهای قم یا ولایت خودشان است. شاید هنوز ملایان باخبر نشده اند که تکامل چیست در حالی که روحانیون مسیحی در تلاش برای رد تکامل حقیقتا خود را به هر دری که می‌شد زده اند. شاید این تنها نمونه در زندگی من باشد که دیده ام در مسئله ای آخوندهایمان منطقی تر از روحانیون مسیحی غربی رفتار کرده اند. اما آیا مسلمانان میتوانند بپذیرند که داستان خلقت آدم تنها یک حکایت است و آدم وجود حقیقی نداشته است؟

قرآن، سوره آل عمران (3) آیه 59

إِنَّ مَثَلَ عِيسى عِنْدَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرابٍ ثُمَّ قالَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ

مثل عيسي در نزد خدا ، چون مثل آدم است که او را از خاک بيافريد و به او، گفت : موجود شو پس موجود شد

محمد آیه بالا را زمانی می‌آورد که مردم از او میپرسیدند عیسی چگونه وقتی پدری نداشت از مادر زاییده شد. در این آیه از قرآن دو چیز اثبات میشود. یکم اینکه از نظر قرآن آدم نمیتواند اسطوره و افسانه باشد زیرا او در وجود و چگونگی بوجود آمدن با عیسی مقایسه شده است و ما روشن است که قرآن عیسی را فردی حقیقی میداند که از زمانی تا زمانی از تاریخ روی زمین وجود داشت. دوم اینکه از نظر قرآن دفع انسان آنی و یکجا بوده است. هردوی اینها باورهاییست خرافی و در تناقض با واقعیتهایی که امروز از طریق علم میدانیم. این است که یا قرآن درست میگوید یا تکامل. و از آنجا که قرآن حرف و حدیث است ولی علم نتیجه تحقیق و بررسی بیطرفانه باهوشترین و با استعداد ترین انسانها در طول تاریخ میتوان گفت قرآن در اینجا خطا کرده است.

خطای قرآن این بوده است که از اساطیر دیگران برای توضیح واقعیت ها استفاده کرده است. به دلیل زمینی بودن و غیر الهی بودن اسلام مانند هر دین دیگری طبیعیست که مشتی خرافات و باورهای باستانی دیگران به اسلام نیز راه یافته باشد. آدم از اساطیر و باورهای یهودیان است، و بسیاری از پیامبران داستانهای قرآن همان ریشه را دارند.

شاید مفسرین و روحانیون تنبل و خنگ منتظرند ببینند آخرش چه میشود. احتمالا با خود نشسته و گفته ما صبر میکنیم ببینیم اخرش چه میشود. اگر تکامل باطل اعلام شد که خوب ما میگوییم قرآن هم با تکامل مشکل داشت و دروغین بودن آنرا ما از قبل میدانستیم. اگر هم حقیقت داشت که خوب ما ملایان دست در دست یکدیگر داده از هر سوراخی که شده دلایل شرع پسند و نسبتا قانع کننده ای برای مومنین در اثبات اینکه قرآن یا خودش اصولا مبتنی بر تکامل است یا اینکه دستکم با تکامل ناسازگاری ندارد خواهیم آورد. برخی از سخنوران که گاهی روشنفکر دینی خوانده میشوند و کارشان زیباسازی و آشغالزدایی از دین برای نسل امروز است پیش دستی کرده اند و همانطور که از آنان انتظار میرود میگویند در اسلام عزیزشان پروردگار با زبان تکامل سخن گفته نه خلقت. برای روشن شدن اینکه آدم در قرآن چگونه بوجود آمده است به قرآن نگاه کنیم.

سوره الحجر (15) آیه 28 و 29

وَ إِذْ قالَ رَبُّكَ لِلْمَلائِكَةِ إِنِّي خالِقٌ بَشَراً مِنْ صَلْصالٍ مِنْ حَمَإٍ مَسْنُونٍ. فَإِذا سَوَّيْتُهُ وَ نَفَخْتُ فِيهِ مِنْ رُوحِي فَقَعُوا لَهُ ساجِدِينَ.

و پروردگارت به فرشتگان گفت : مي خواهم بشري از گل خشک، از لجن بويناک بيافرينم. چون آفرينشش را به پايان بردم و از روح خود در آن دميدم ، در برابر اوبه سجده بيفتيد

سوره التحريم (66) آیه 12

وَ مَرْيَمَ ابْنَتَ عِمْرانَ الَّتِي أَحْصَنَتْ فَرْجَها فَنَفَخْنا فِيهِ مِنْ رُوحِنا وَ صَدَّقَتْ بِكَلِماتِ رَبِّها وَ كُتُبِهِ وَ كانَتْ مِنَ الْقانِتِينَ

و مريم دختر عمران را که شرمگاه خويش رااز زنا نگه داشت و ما از روح خود در آن دميديم و او کلمات پروردگار خود و کتابهايش را تصديق کرد و او از فرمانبرداران بود

همانطور که میبینید قرآن همان روش «گل و فوت» را برای تشریح چگونگی بوجود آمدن آدم و عیسی به کار میبرد. این نشان میدهد که از نظر قرآن نخستین انسان یعنی آدم بطور ناگهانی بوجود آمده است. عیسی از طریق فوت کردن الله در دستگاه تناسلی مادرش مریم (بی ادبی از من نیست از قرآن است)، و آدم از طریق فوت کردن الله به گل خشک و لجن در مقابل فرشتگانی که پس از این عمل الله سجده کردند بجز شیطان.

نتیجه آنکه باور داشتن به واقعی بودن آدم به دلیل در تناقض بودن با یافته های محکم علمی سازگار نیست و نابخردانه است.

 

  • الله و آفریدن آدم، به بررسی بیشتر چگونگی آفرینش آدم و دروغین بودن این مدعا میپردازد. جزییات بیشتر ماجرای آدم در داستان بیشتر واقعیت نداشتن این شخصیت اسطوره ای در قرآن را نشان میدهد.