خبر کشتار و قتل و غارت اعراب، مردم شهر حیره را سخت خشمگین و غضب آلود ساخت. آنان پیمانی را که برای پرداخت جزیه با خالد بسته بودند زیر پا گذاشته تحت فرماندهی یکی از اشراف ایرانی به اسم آزاد که مرزبانی حیره را به عهده داشت، آمادهٔ نبرد گشته، در خارج شهر با مسلمانان روبرو شدند.
خالد با آگاهی از فرار آزاد به خورنق نزدیکی حیره عزیمت کرده، آن شهر را در محاصره گرفت و به مردم شهر پیام فرستد که تنها یک شب مهلت دارند تا دربارهٔ پذیرش اسلام تصمیم بگیرند و اضافه کرد که در غیر این صورت مسلمانان شهر را به جبر تصرف و اهالی آن را قتل عام خواهند کرد، مردم شهر پیشنهاد خالد را نپزیرفتند و آماده نبرد شدند، محاصره شهر چند روز به طول انجامید و در این مدت سکنان آن سخت ایستادگی کردند، اما در نهایت مسلمانان رخنه‏ای در دیوار شهر ایجاد کردند و گروه انبوهی را از دم تیغ گذرانیدند.
تاریخ ۱۰ هزار ساله ایران (جلد دوم) تالیف: عبدالعظیم رضایی- چاپ دهم ۱۳۷۸ صفحه ۱۲۴

مسلمآ بعضی قبايل مناطق عرب‌نشين امپراطوری ساسانی –در مجاورت قلمرو اسلامی– پس از حملهء اعراب مسلمان، اسلام را پذيرفتند (چيزی که محققان اسلامی –به‌تکرار– آنرا «استقبال ايرانيان از اعراب و اسلام» قلمداد کرده اند). با اينحال، بايد دانست که بيشتر نواحی عرب‌نشين ايران (مانند حيره، انبار، فرات، نواحی سواد و…) پس از جنگ با اعراب مسلمان، از پذيرفتن اسلام خودداری کردند و تنها به پرداخت جزيه گردن گذاشتند. اين امر آنچنان عجيب بود که خشم سرداران و فاتحان عرب را برانگيخته بود.

نگاه کنيد به: تاريخ طبری، ج4، صص 1480 و 1482 و 1497 و 1498 و 1501 و 1508 و 1512 و 1513 و…
ملاحظاتى در تاريخ ايران، دکتر علی میرفطروس، علل تاريخى عقب ماندگى هاى جامعه ايران، چاپ اول: ١٩٨٨ ، آلمان، چاپ چهارم: ٢٠٠١ ، فرانسه، فصل دوم.